Bệnh Thương Hàn Ở Gà: Nguyên Nhân Cách Điều Trị Và Phòng Bệnh

Bệnh thương hàn ở gà, còn gọi là bệnh lỵ trắng, thường gặp ở gà mọi lứa tuổi. Bệnh thương hàn gà là một bệnh nguy hiểm, gây thiệt hại nhanh chóng và lây lan nhanh, vì vậy người chăn nuôi cần hiểu rõ về bệnh và có kế hoạch phòng ngừa sớm, hiệu quả. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Thông tin chung về bệnh thương hàn ở gà

• Định nghĩa : Theo các chuyên gia RR88, thương hàn là một bệnh truyền nhiễm cấp tính hoặc mãn tính do vi khuẩn Salmonella gây ra, ảnh hưởng đến gà, gà tây và các loài gia cầm khác. Bệnh có thể gây tử vong hàng loạt nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Phạm vi ảnh hưởng : Gà ở mọi lứa tuổi (gà con, gà trưởng thành, gà mái đẻ). Gà con thường mắc bệnh cấp tính, gà trưởng thành mắc bệnh mãn tính.
• Tác động kinh tế : dẫn đến sản lượng trứng ít hơn, nhiều ca tử vong hơn và chi phí điều trị đắt đỏ, ảnh hưởng lớn đến ngành chăn nuôi.

Nguyên nhân và triệu chứng bệnh thương hàn

Nguyên nhân gây bệnh

• Tác nhân : Vi khuẩn: Salmonella gallinarum và Salmonella pullorum .
  • Vi khuẩn có thể tồn tại trong môi trường, trong phân, trong thời gian dài (lên đến 3 tháng), nhưng bị tiêu diệt sau 20 phút ở nhiệt độ 55°C.
  • Gà con: Vi khuẩn thường được tìm thấy trong máu, túi noãn hoàng chưa tiêu hóa và tủy xương.
  • Gà trưởng thành: Vi khuẩn sống ở buồng trứng và tinh hoàn.
• Đối tượng dễ mắc bệnh : gà, gà tây, gà lôi; chim nước hoặc chim hoang dã có thể mang mầm bệnh nhưng không biểu hiện triệu chứng.
• Con đường lây lan:
  • Lây truyền dọc : từ gà mẹ qua trứng (vi khuẩn xâm nhập vào phôi qua buồng trứng hoặc vỏ trứng và lây nhiễm cho gà con trong máy ấp). Đây là con đường nguy hiểm nhất.
  • Truyền theo chiều ngang : qua thức ăn, nước uống, phân, chất độn chuồng hoặc tiếp xúc trực tiếp giữa gà bệnh và gà khỏe.

Các triệu chứng

Các triệu chứng rất phổ biến của bệnh thương hàn ở gà bao gồm tiêu chảy, phân trắng có nhiều chất nhầy, thiếu năng lượng, lông nhăn nheo, chán ăn, sưng khớp khiến gà khó đi lại, phân bị kẹt ở hậu môn, trường hợp nghiêm trọng có thể khiến gà không thể đại tiện, sưng tấy và nhiều con gà chết.

Cách điều trị bệnh thương hàn ở gà

Việc điều trị thương hàn thường khó đạt hiệu quả cao do tình trạng kháng kháng sinh, đặc biệt là ở gà mái đẻ (dạng mãn tính). Mục tiêu là giảm thiểu thiệt hại kinh tế và ngăn ngừa lây lan.

1. Cách ly và khử trùng :
   • Ngay lập tức cách ly những con gà bị bệnh ở một khu vực riêng biệt và tiêu hủy những con gà bị bệnh nặng.
   • Khử trùng kho bằng Povidone-10% (10ml/3lít nước), phun 1-2 lần/ngày.
   • Cắt tỉa những chiếc lông bám đầy đất xung quanh hậu môn của những con gà bị bệnh.
   • Loại bỏ phân bón và lớp phủ để ngăn ngừa sự phát tán.
2. Điều trị triệu chứng và cải thiện tình trạng thể chất :
   • Thuốc hạ sốt : Dùng Paracetamol cho gà.
   • Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng :
     • Bổ sung chất điện giải (glucose, vitamin C, vitamin K), men vi sinh (Biolac Herbal, Lactic Men) và giải độc gan, thận (Liver Care, Sorbitol B12) vào nước uống hoặc thức ăn trong 10-15 ngày.
     • Liều dùng ví dụ: B-Complex (1g/2l nước), Gluco KC (2g/1l nước).
3. Sử dụng thuốc kháng sinh :
   • Tetracycline hoặc oxytetracycline : trộn vào thức ăn (1-2 g/10 kg thức ăn, dùng trong 5-7 ngày).
   • Streptomycin : tiêm bắp hoặc tiêm dưới da (50-100 mg/kg thể trọng).
   • Florfenicol, Enrofloxacin, Norfloxacin : Hòa tan trong nước uống (1 ml/10 kg thể trọng, dùng trong 3-5 ngày).
   • Colistin-G750 : 1 g/4–5 kg trọng lượng cơ thể, trộn với thức ăn hoặc nước uống.
   • Sulfamix, Actisentin TS, Zikorin : Theo liều lượng của nhà sản xuất (ví dụ: Sulfamix 3ml/1lít nước hoặc 0,6ml/kg thể trọng).
   • Liệu trình điều trị: 3-5 ngày, theo dõi chặt chẽ

Cách phòng ngừa bệnh thương hàn ở gà

Kinh nghiệm tổng hợp của những người quan tâm đá gà rr88 cho biết, cách đơn giản và quan trọng nhất để phòng ngừa dịch bệnh là giữ kho sạch sẽ và vệ sinh. Sử dụng chất khử trùng thường xuyên để đảm bảo môi trường sạch sẽ và giảm thiểu vi-rút gây bệnh.

Điều kiện thời tiết hoặc môi trường sống không thuận lợi như quá nóng hoặc quá lạnh, chuồng trại ẩm ướt, quá nhiều phân, gà đói, v.v. cũng là những yếu tố dễ gây ra dịch thương hàn. Do đó, người chăn nuôi cần chú ý đến điều kiện chăn nuôi để phòng ngừa dịch bệnh lây lan.

Thuốc dùng để phòng ngừa viêm bụng chủ yếu là thuốc tăng cường miễn dịch và kháng sinh. Mục đích là giúp gà khỏe mạnh và tăng sức đề kháng, để cơ thể gà khỏe mạnh có thể tự chống lại virus gây bệnh. Để tăng cường miễn dịch, có thể sử dụng AMILYTE, UNISOL 500, VITROLYTE, SORAMIN, LIVERCIN, ZYMEPRO, PERFECTZYME… và đối với kháng sinh, có thể sử dụng MOXCOLIS, AMOXY 50, NEXYMIX…

Trên đây là thông tin về bệnh thương hàn ở gà từ nguyên nhân đến cách điều trị. Người nông dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, tránh sử dụng quá liều hoặc quá ít vì có thể khiến gà bị bệnh hoặc khiến vi-rút kháng thuốc.