Phòng bệnh cho đàn gà luôn là khâu quan trọng nhất trong chăn nuôi. Một quy trình tiêm vắc xin đúng kỹ thuật sẽ giúp hạn chế thiệt hại, giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh và gia tăng hiệu quả kinh tế. Bài viết dưới đây tổng hợp đầy đủ quy trình tiêm, lịch phòng bệnh theo giai đoạn và hướng dẫn chi tiết cách tiêm vacxin cho gà và các vị trí tiêm đúng kỹ thuật, giúp người nuôi chủ động bảo vệ đàn gà của mình.
Quy trình tiêm vắc xin cho gà theo từng giai đoạn
Mỗi độ tuổi của gà sẽ phù hợp với từng loại vắc xin khác nhau. Một chủ trại chia sẻ: “Tôi nuôi gà chọi, nhiều lứa tuổi khác nhau: đàn 1,5 tháng, 2,5 tháng, 5 tháng và 8 tháng. Mùa dịch sắp tới nhưng trước đây chưa tiêm bao giờ, nên không biết bắt đầu từ đâu”. Đây cũng là thắc mắc chung của rất nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.
Dưới đây là quy trình phòng bệnh chuẩn áp dụng rộng rãi cho gà nuôi thịt, gà chọi, gà thả vườn:
Phòng bệnh Marek
Theo thông tin từ go8 chia sẻ: Vắc xin Marek bắt buộc phải tiêm khi gà mới nở hoặc trong vòng 24 giờ đầu. Nếu không tiêm đúng thời điểm, hiệu quả phòng bệnh gần như bằng 0. Đây là bệnh cực kỳ nguy hiểm gây liệt chân, rối loạn thần kinh và chết hàng loạt.
Phòng bệnh Newcastle (dịch tả gà)
Bệnh Newcastle rất dễ lây lan và gây chết nhanh. Lịch tiêm gồm hai đợt:
- Đợt 1: khi gà 7 ngày tuổi
- Đợt 2: khi gà 21 ngày tuổi
Nếu không tiêm đúng lịch, gà sẽ rất dễ nhiễm bệnh đặc biệt vào thời điểm giao mùa.
Phòng bệnh Gumboro (viêm túi Fabricius)
- Lần 1: khi gà 9 ngày tuổi
- Lần 2: khi gà 18 ngày tuổi
Phòng bệnh đậu gà
Nên tiêm khi gà khoảng 10 ngày tuổi.
Phòng bệnh cúm gia cầm
Được thực hiện khi gà 14–15 ngày tuổi.
Gà lớn cần tiêm những loại vắc xin nào?
Những người tham gia đá gà go8 chia sẻ: Với những đàn gà đã 2–8 tháng tuổi mà trước đó chưa từng tiêm phòng, việc bổ sung là rất cần thiết. Tuy nhiên chỉ một số loại vắc xin còn hiệu quả với gà trưởng thành.
Theo chuyên gia thú y, khi gà đã lớn cần tập trung vào hai bệnh nguy hiểm nhất:
- Newcastle hệ 1 (tiêm)
- Cúm gia cầm (vắc xin vô hoạt)
Riêng Gum và Lasota nhỏ hoặc uống không còn tác dụng với gà ở giai đoạn lớn.
Quy tắc và kỹ thuật khi tiêm vắc xin cho gà
Một người nuôi hỏi: “Gà tôi 7 tuần tuổi thì tiêm Newcastle ở đâu? Liều lượng thế nào?”
Chuyên gia giải thích: Vị trí tiêm phụ thuộc vào độ tuổi và loại vắc xin. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết.
Vị trí tiêm phù hợp theo giai đoạn
Gà 1 ngày tuổi
Tiêm tại bắp đùi. Đây là vị trí an toàn và dễ cố định khi tiêm bằng máy tự động.
Gà lớn hơn
Có hai cách tiêm:
- Tiêm dưới da
- Tiêm bắp
Vị trí được khuyến cáo nhất là dưới da gốc cánh.
Cách giữ gà và kỹ thuật đưa mũi kim
Người giữ gà cần đặt mỏ quay ra phía trước, bốn ngón tay đỡ phần thân, ngón cái vạch nhẹ phần lông ở gốc cánh. Tay còn lại đưa kim vào, hướng mũi kim chếch song song với xương cánh để đảm bảo vắc xin vào đúng lớp da.
Tránh áp xe khi tiêm vắc xin
Vắc xin vô hoạt nhũ dầu có thể gây áp xe vô khuẩn. Nếu tiêm vào ức hoặc đùi, gà dễ bị đau, vận động kém, giảm tăng trọng và mất giá trị thương mại.
Do đó nên tiêm dưới da gáy cổ. Đây là vị trí ít ảnh hưởng đến vận động và dễ quan sát nếu có phản ứng sau tiêm.
Kỹ thuật tiêm ở gáy cổ
- Cố định đầu gà quay về phía người tiêm
- Dùng ngón trỏ và ngón cái véo nhẹ da
- Đâm kim hướng song song với xương cổ
- Không đâm vuông góc để tránh gây tổn thương
Tiêm vắc xin sai cách – hậu quả khó lường
Dù Việt Nam hiện đã chủ động sản xuất nhiều loại vắc xin chất lượng cao, nhưng hiệu quả phụ thuộc lớn vào cách người nuôi sử dụng.
Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng
- Bảo quản vắc xin trong 2–8°C
- Pha xong phải dùng trong vòng 1 giờ
- Chỉ tiêm cho gà khỏe mạnh
- Sát trùng dụng cụ bằng nước đun sôi, không dùng hóa chất
Bổ sung chất giúp giảm stress khi tiêm
Có thể pha thêm các chất điện giải – tăng sức đề kháng như:
- FIVE-GLUCO KC
- FIVE-MIX LYTE
- FIVE CẢM CÚM
Kỹ thuật chủng vắc xin cho gà con
Khi gà còn nhỏ, thao tác chính xác đặc biệt quan trọng. Nếu tiêm sai có thể gây liệt chân hoặc nhiễm trùng.
Nguyên tắc:
- Vắc xin phải được để bên ngoài tủ 30 phút trước khi dùng
- Thời gian sử dụng tối đa 2 giờ sau khi mở nắp
- Nên tiêm vào buổi sáng
Cách giữ gà con khi nhỏ vắc xin
Dùng tay phải ép nhẹ cổ và cánh để cố định gà. Khi nhỏ mắt – mũi, nghiêng gà sang một bên. Nếu nhỏ miệng, đưa đầu gà lên cao để gà tự há miệng.
Các vị trí có thể tiêm ở gà con
Có 4 vị trí:
- Dưới da bắp đùi
- Dưới da ngực
- Dưới da gốc cánh
- Dưới da gáy cổ (khuyến cáo nhất)
Tiêm ức dễ nhiễm trùng, tiêm đùi dễ gây què, tiêm cánh dễ chọc vào bắp. Gáy cổ là vị trí an toàn nhất.
Lưu ý: Sau mỗi 50 con, nên thay kim mới để tránh gây viêm nhiễm.
Các lọ vắc xin đã dùng phải gom lại và tiêu hủy đúng quy định, không được vứt bừa bãi.
Hiểu rõ và thực hành đúng cách tiêm vacxin cho gà là bước then chốt để bảo vệ đàn vật nuôi trước các nguy cơ dịch bệnh. Với kiến thức chuẩn xác và sự chăm sóc đúng cách, người chăn nuôi hoàn toàn có thể chủ động tạo ra đàn gà khỏe mạnh, phát triển đồng đều và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
